Υπάρχει κάτι σχεδόν συγκινητικό στο να παρατηρείς τις αλλαγές στην πατρότητα. Όχι με τρόπο επικριτικό απέναντι στο παρελθόν, αλλά με εκείνη τη γλυκιά συνειδητοποίηση ότι κάθε γενιά κάνει το καλύτερο που μπορεί, με τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της. Κι έτσι, από τον μπαμπά της δεκαετίας του ’70 ή του ’80, μέχρι τον σημερινό νέο πατέρα, η απόσταση δεν είναι τόσο μεγάλη όσο νομίζουμε. Αλλά είναι ουσιαστική.
Ο μπαμπάς των προηγούμενων δεκαετιών
Ο πατέρας που μεγάλωσε τις γενιές μας είχε έναν ρόλο ξεκάθαρο: ήταν ο σταθερός πυλώνας της οικογένειας. Ο άνθρωπος που εργαζόταν σκληρά, που προστάτευε, που εξασφάλιζε. Η καθημερινότητά του δεν περιλάμβανε πάντα τις λεπτομέρειες του παιδικού κόσμου — όχι γιατί δεν αγαπούσε, αλλά γιατί έμαθε ότι το να φροντίζεις, σημαίνει να προσφέρεις πρακτικά. Ήταν ο άνθρωπος που σου κρατούσε το ποδήλατο στην πρώτη σου προσπάθεια χωρίς ρόδες, που σου έδινε το πρώτο σου 50άρικο για να νιώσεις μεγάλος, που καθόταν αμίλητος στο τραπέζι, αλλά άκουγε τα πάντα.
Και ίσως δεν έλεγε συχνά “σ’ αγαπώ”, αλλά ήξερες ότι το εννοεί κάθε φορά που έβαζε κρυφά τον τελευταίο κεφτέ στο πιάτο σου. Ή που σε περίμενε να γυρίσεις σπίτι, σιωπηλός, αλλά άγρυπνος.
Ο πατέρας του σήμερα
Ο σύγχρονος μπαμπάς μπαίνει στο παιχνίδι από την πρώτη στιγμή. Στο υπερηχογράφημα, στη γέννα, στις πάνες, στις πρώτες λέξεις, στα playmobil που σκορπίζονται σε κάθε γωνιά του σπιτιού. Έχει άποψη για τον παιδικό σταθμό, ξέρει ποιες μέρες έχει το παιδί του δραστηριότητες και μπορεί να φτιάξει – αξιοπρεπέστατα – τοστ με ματάκι και ντοματίνια σε μορφή χαμογελαστού προσώπου.
Και δεν είναι λιγότερο «αντρίκιος» γι’ αυτό. Το αντίθετο. Είναι ένας άντρας που δεν ντρέπεται να εκφράσει τα συναισθήματά του, που μαθαίνει μαζί με το παιδί του, που κάνει λάθη και ζητά συγγνώμη. Ένας πατέρας που δε χρειάζεται να είναι ήρωας – αρκεί να είναι παρών.
Κοινά σημεία – διαφορετικά μέσα
Παρά τις διαφορές στον τρόπο, ένα πράγμα παραμένει σταθερό: η αγάπη. Εκείνη η σιωπηλή, ανθεκτική, παντός καιρού αγάπη που δε χρειάζεται λόγια – αλλά, ευτυχώς, σήμερα έχει βρει και λέξεις να εκφραστεί.
Οι μπαμπάδες τότε και οι μπαμπάδες τώρα δεν είναι δύο διαφορετικά είδη. Είναι παραλλαγές του ίδιου ρόλου, μέσα σε διαφορετικά κοινωνικά και πολιτισμικά περιβάλλοντα. Και κάπου εκεί, ανάμεσα σε συμβολικά πρότυπα και πραγματικές ανάγκες, κάθε πατέρας γράφει τη δική του ιστορία.
Δεν είναι διαγωνισμός – είναι συνέχεια
Δε χρειάζεται να συγκρίνουμε. Δεν υπάρχει “καλύτερος” τρόπος να είσαι πατέρας. Υπάρχει ο δικός σου τρόπος, ο αληθινός, ο σταθερός. Ο τρόπος που κάνεις τα παιδιά σου να νιώθουν ασφαλή. Που τα μεγαλώνεις για να σταθούν στον κόσμο, αλλά ξέρουν πως πάντα θα μπορούν να επιστρέφουν κοντά σου.
Ίσως αυτός να είναι και ο ορισμός της πατρότητας τελικά: να είσαι η σιγουριά κάποιου ανθρώπου, είτε το δείχνεις με ένα σάντουιτς στο lunchbox, είτε με ένα βλέμμα την ώρα που απομακρύνεται για να ανοίξει τα φτερά του.
Tip για νέους μπαμπάδες: Μην ψάχνεις να είσαι τέλειος. Να είσαι αληθινός. Αυτό θα θυμούνται τα παιδιά σου. Όχι πόσο “ήξερες”, αλλά πόσο ήσουν εκεί. Εξάλλου ο πατέρας δεν είναι τίτλος – είναι σχέση. Χτίζεται με χρόνο, κόπο και… γάλα που χύθηκε στον καναπέ.