Η 8η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τις Μάχες Σκύλων (National Dog Fighting Awareness Day), με στόχο την ενημέρωση του κοινού για μια από τις πιο σκληρές και βάναυσες μορφές κακοποίησης ζώων στον κόσμο. Παρότι παράνομες στις περισσότερες χώρες, οι μάχες σκύλων εξακολουθούν να υπάρχουν – πολλές φορές μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, πίσω από κλειστές πόρτες ή ακόμα και μέσω οργανωμένων κυκλωμάτων.
Μια παγκόσμια βιομηχανία βίας
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία κατά της Κακοποίησης των Ζώων (ASPCA), χιλιάδες σκύλοι, κυρίως φυλές όπως Pit Bull και Staffordshire Terrier, εκπαιδεύονται για μάχες κάθε χρόνο, μόνο στις ΗΠΑ. Υπολογίζεται ότι δεκάδες χιλιάδες άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα σε τέτοιου είδους δραστηριότητες, οι οποίες συνδέονται συχνά με παράνομο τζόγο, ναρκωτικά και όπλα.
Οι σκύλοι που συμμετέχουν υποβάλλονται σε εξαντλητική και συχνά βασανιστική «εκπαίδευση». Τραυματίζονται σοβαρά σε κάθε μάχη, ενώ πολλοί πεθαίνουν είτε κατά τη διάρκειά της είτε από τα τραύματά τους στη συνέχεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, πιο αδύναμοι σκύλοι χρησιμοποιούνται ως “δόλωμα”, χωρίς καμία ελπίδα επιβίωσης.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, οι μάχες σκύλων απαγορεύονται βάσει του Ν. 4039/2012, και η κακοποίηση ζώων τιμωρείται ως κακούργημα. Ωστόσο, παρά τη νομοθεσία, δεν λείπουν οι καταγγελίες για περιστατικά παράνομων αγώνων ή εκπαίδευσης μάχης. Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση του 2016 στη Ρόδο, όπου φερόταν να γίνονται αγώνες σε ιδιωτικό γιοτ. Αν και οι διώξεις είναι σπάνιες, πολλές φιλοζωικές οργανώσεις καταγγέλλουν ότι πρόκειται για φαινόμενο υπαρκτό αλλά καλά κρυμμένο.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι από το 2023 η Ελληνική Αστυνομία υποχρεούται να λαμβάνει εκπαίδευση για την αντιμετώπιση περιστατικών κακοποίησης ζώων, αναγνωρίζοντας τη σύνδεση τέτοιων εγκλημάτων με άλλες μορφές παρανομίας και βίας.
Πού πρέπει να εστιάσουμε
Η πάταξη των μαχών σκύλων απαιτεί κάτι παραπάνω από αυστηρούς νόμους. Χρειάζεται κοινωνική επαγρύπνηση, εκπαίδευση και συνεργασία μεταξύ πολιτών, φιλοζωικών οργανώσεων και αρχών. Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει τα σημάδια: σκύλοι με πολλαπλές ουλές ή τραύματα, περιοχές με ασυνήθιστη δραστηριότητα, “εκτροφεία” χωρίς επίσημη άδεια.
Η σιωπή είναι συνενοχή. Και όσο συνεχίζουν να ακούγονται χειροκροτήματα και στοιχήματα γύρω από ρινγκ γεμάτα αίμα, τόσο περισσότεροι σκύλοι θα υποφέρουν.
Ας κάνουμε αυτή τη μέρα όχι απλώς μια υπενθύμιση, αλλά την αρχή του τέλους για ένα «σπορ» που δεν χωρά σε καμία πολιτισμένη κοινωνία.
Ήξερες ότι… οι μάχες σκύλων ξεκίνησαν στην αρχαία Ρώμη;
Όσο κι αν μας σοκάρει σήμερα, οι μάχες σκύλων δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο. Η ιστορία τους πάει πίσω αιώνες, σε εποχές όπου η βία ήταν μορφή θεάματος — και μάλιστα θεάματος με κοινό. Οι πρώτες καταγεγραμμένες αναφορές για οργανωμένες μάχες σκύλων προέρχονται από την αρχαία Ρώμη, όπου σκυλιά εκπαιδεύονταν να πολεμούν μεταξύ τους ή εναντίον άλλων ζώων, ως μέρος των δημοφιλών «θηριομαχιών» στα ρωμαϊκά αμφιθέατρα.
Στους μεσαιωνικούς χρόνους, το «σπορ» πέρασε στην Αγγλία, με τη μορφή του bull-baiting, όπου σκύλοι πολεμούσαν ταύρους για διασκέδαση του κοινού. Από εκεί, γύρω στα τέλη του 18ου αιώνα, εξελίχθηκε σε dog fighting — σκύλος εναντίον σκύλου. Οι αγώνες οργανώνονταν σε υπόγεια, αυλές και φάρμες, ενώ στις αρχές του 19ου αιώνα το φαινόμενο είχε εξαπλωθεί και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδίως στις Νότιες Πολιτείες.
Παρότι σε πολλές χώρες άρχισαν σταδιακά να απαγορεύονται (η Αγγλία το έκανε το 1835), το φαινόμενο επιβίωσε υπόγεια. Σήμερα, οι μάχες σκύλων είναι παράνομες στις περισσότερες χώρες, αλλά συνεχίζουν να υφίστανται, ιδιαίτερα σε αγροτικές ή υποβαθμισμένες περιοχές, αλλά και μέσω οργανωμένων κυκλωμάτων που τις συνδέουν με παράνομο τζόγο και οργανωμένο έγκλημα.
Οι σκύλοι που επιλέγονται είναι κυρίως Pit Bulls και Staffordshire Terriers, όχι λόγω “κακής φύσης”, αλλά επειδή είναι σωματικά δυνατοί και ανθεκτικοί. Η εκπαίδευση τους είναι σκληρή και βασανιστική, πολλές φορές περιλαμβάνει πείνα, ξύλο και αγώνες με «δόλωμα» — αδύναμους σκύλους που θυσιάζονται στην προπόνηση.
Σήμερα, φιλοζωικές οργανώσεις παγκοσμίως προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό, να καταγγείλουν την κακοποίηση και να δώσουν τέλος σε μια βάρβαρη πρακτική που δεν έχει θέση στη σύγχρονη κοινωνία. Γιατί κανένας αγώνας δεν είναι θεαματικός όταν το τίμημα είναι το αίμα ενός πλάσματος που δεν μπορεί να επιλέξει.