Μπορεί να είναι απλώς ένα παπούτσι. Ή έτσι τουλάχιστον νομίζεις. Γιατί η Nike Air Max δεν είναι μόνο sneaker: είναι κουλτούρα, είναι σύμβολο, είναι επανάσταση – και η 26η Μαρτίου, γνωστή ως Air Max Day, είναι η επίσημη γιορτή της.
Όλα ξεκίνησαν το 1987. Μέχρι τότε, τα running shoes ήταν πρακτικά, αλλά όχι ακριβώς sexy. Και τότε, ο Tinker Hatfield, πρώην αρχιτέκτονας και πλέον σχεδιαστής της Nike, έκανε την πιο ανατρεπτική πρόταση: να δείξει τη σόλα. Κυριολεκτικά. Ένα διαφανές παράθυρο στο τακούνι, που άφηνε τον αέρα να… φαίνεται.
Η ιδέα αντλούσε έμπνευση από το Centre Pompidou στο Παρίσι – εκείνο το περίφημο κτίριο με τους σωλήνες στο εξωτερικό του. Οι περισσότεροι στην εταιρεία τη θεώρησαν απαράδεκτη. Μα πού ακούστηκε να φαίνεται το εσωτερικό του παπουτσιού; Ευτυχώς, η Nike πήρε το ρίσκο. Έτσι γεννήθηκε η Air Max 1, το παπούτσι που άλλαξε για πάντα τη σχέση μας με την τεχνολογία, το design και το streetwear.
Κάθε χρόνο και κάτι νέο
Η Air Max δεν σταμάτησε ποτέ να εξελίσσεται. Το 1990 ήρθε η Air Max 90, με πιο aggressive γραμμές και πιο έντονη σόλα. Το 1995, η Air Max 95 έγινε το πρώτο μοντέλο με δύο σημεία ορατού αέρα και τολμηρότερο design, εμπνευσμένο από το ανθρώπινο σώμα (οι γραμμές θυμίζουν μύες και σπονδυλική στήλη). Ήταν το πρώτο παπούτσι της σειράς που προκάλεσε… πανικό στις πωλήσεις.
Η Air Max 97, με την κυματιστή, φουτουριστική γραμμή, εμπνεύστηκε από ιαπωνικά τρένα υψηλής ταχύτητας και έγινε θρύλος, ιδιαίτερα στη βρετανική underground σκηνή. Από το skate culture και τα hip hop βίντεο μέχρι το techno rave, οι Air Max δεν φοριούνται – δηλώνουν ταυτότητα.
Τα πιο άγνωστα fun facts
• Η Air Max 1 ήταν το πρώτο παπούτσι που διαφημίστηκε με τραγούδι των Beatles. Το “Revolution” ντύσε το πρώτο TV spot, κάτι ανήκουστο τότε.
• Η Nike είχε σχεδόν ακυρώσει την Air Max 1 λίγο πριν την κυκλοφορία της, θεωρώντας τη «αντιεμπορική».
• Υπάρχει επίσημη Air Max μέρα από το 2014, όπου η Nike εγκαινίασε τον θεσμό του Air Max Day και έκτοτε τον γιορτάζει κάθε 26 Μαρτίου με ειδικές κυκλοφορίες.
• Ο Tinker Hatfield είχε σχεδιάσει το Batman sneaker για την ταινία του 1989, χρησιμοποιώντας την Air Max τεχνολογία.
Από τα πόδια στα ράφια
Η Air Max πέρασε από τα πόδια των δρομέων στα ράφια των συλλεκτών και τα μουσεία τέχνης. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά μοντέλα εκτίθενται σήμερα στο MoMA ή σε εκθέσεις design. Η συνεργασία της Nike με καλλιτέχνες όπως ο Virgil Abloh, ο Travis Scott, οι Off-White ή ο Patta, ανέβασαν τα παπούτσια σε άλλο επίπεδο – εκείνο του σύγχρονου πολιτιστικού φαινομένου.
Και φυσικά, η Air Max είναι και επένδυση. Τα πιο σπάνια μοντέλα αλλάζουν χέρια σε τιμές χιλιάδων ευρώ. Το Air Max 1 “Amsterdam” του 2005 έχει πουληθεί έως και 5.000 δολάρια, ενώ το Air Max 97 “Jesus Shoes” με αγιασμένο νερό στη σόλα (!) ξεπέρασε τα 3.000.
Και στην Ελλάδα;
Η Air Max δεν άργησε να βρει φανατικό κοινό και στην Ελλάδα – κυρίως στα ‘90s, όταν έγινε «το παπούτσι που φορούσαν όλοι». Από τα προαύλια των σχολείων μέχρι τα πρώτα hip hop parties και τις skate πλατείες, η Air Max συνδέθηκε με μια ολόκληρη γενιά. Και σήμερα, φοριέται με την ίδια αγάπη, ίσως και περισσότερη νοσταλγία.
Η Air Max δεν είναι απλώς ένα παπούτσι που άλλαξε τους κανόνες – είναι ένα σήμα κατατεθέν του πώς η καινοτομία, η αισθητική και η pop κουλτούρα μπορούν να ενωθούν και να δημιουργήσουν κάτι πολύ μεγαλύτερο από ένα sneaker.
Ο Tinker Hatfield δεν σχεδίασε απλώς ένα παπούτσι. Σχεδίασε ένα σύμβολο. Και η Nike μετέτρεψε αυτό το σύμβολο σε παγκόσμιο φαινόμενο.